Geometric Dimensioning and Tolerancing (GD&T) to zaawansowany system oznaczania tolerancji, który dla wielu może wydawać się skomplikowany. Skrót GD&T sam w sobie bywa trudny do rozszyfrowania, a dla osób niezaznajomionych z tematem często kluczowe jest tylko to, czy coś jest "zielone" czy "czerwone". Jednak dla tych, którzy chcą zrozumieć więcej, ważne jest wiedzieć, dlaczego np. płaskość lub inna tolerancja kształtu jest oznaczona na czerwono. Co to znaczy, że dany element jest poza zakresem tolerancji?
Kolorowa mapa odchyłek może znacznie ułatwić interpretację błędów kształtu. Chociaż intuicyjnie wydaje się, że taka mapa powinna być czytelna, spotkałem się z pytaniami typu: "Co ta tęcza na powierzchni przedmiotu oznacza?"
Z tego powodu postanowiłem napisać ten krótki wpis, aby rozwiać te wątpliwości.
Powrót do szkoły: Czym jest mapa hipsometryczna?
Przypomnijmy sobie lekcje geografii w szkole podstawowej. Omawiana tam była mapa hipsometryczna, która pokazuje wysokość terenu nad poziomem morza. Przestrzenie pomiędzy poziomicami są wypełnione kolorami: ciepłe kolory (od żółtego do czerwonego) oznaczają wyższe tereny, im ciemniejszy kolor tym wyżej, a zimne kolory (od jasnoniebieskiego do granatowego) - niższe tereny, tu tak samo, im ciemniejszy kolor, tym głębiej.
Kolorowa mapa odchyłek
Podobnie działa kolorowa mapa odchyłek od nominalnej powierzchni przedmiotu. Pokazuje ona "góry i doliny" na powierzchni elementu. Kolory na mapie pomagają zrozumieć, dlaczego powierzchnia nie spełnia wymagań tolerancji. Na przykład, jeśli płaskość powierzchni jest poza tolerancją, mapa pomoże nam zobaczyć, czy przedmiot jest wygięty, zwichrowany czy ma inną wadę.
Posiadając taką informację, łatwiej jest wprowadzić korekty do procesu produkcyjnego. Możemy np. Wyregulować przyrząd spawalniczy, aby poprawić jakość wykonania.
PolyWorks pozwala analizować nie tylko kolorową mapę odchyłek na powierzchniach przedmiotu. Możemy również zwizualizować błąd kształtu płaskiej cechy, np. okrąg lub sprawdzić odchyłki w dowolnym przekroju.
I nie trzeba mieć licencji programu. Każdy może uruchomić sobie darmowy PolyWorks Reviewer, pozwalający przeglądać i analizować, to to przygotował nam metrolog.
Mam nadzieję, że ten wpis pomoże w zrozumieniu kolorowych map odchyłek i ułatwi interpretację wyników pomiarów. Dzięki temu będziecie mogli jeszcze lepiej kontrolować jakość swoich produktów!